Wat Zijn de Belangrijkste Cultuurverschillen Nederland België?
Cultuurverschillen Nederland België; de verschillen:
(an article in English can be found here)
Of misschien anders gezegd:
- Hoe gaat het zaken doen in Nederland?
- Hoe gaat zakendoen in België?
- Wat zijn nou typische cultuurverschillen Nederland België?
Waarom Dit Artikel?
Als geboren en getogen Amsterdammer (“van boven de Moerdijk” zouden de Belgen kunnen zeggen) ben ik zo’n 15 jaar geleden naar België gekomen.
Mijn reis door België begon met een werkopdracht (ik ben gedelegeerd bestuurder geweest van een Belgisch consultancy bedrijf) in Brussel. Hierna ben ik verhuisd naar de Oostelijke rand van Brussel, waarna ik terecht ben gekomen als zelfstandig Interculturalist met als standplaats Leuven (meer over mij kun je hier vinden).
Na zo’n lange tijd niet meer in Nederland gewoond te hebben ben ik toch anders gaan kijken naar mijn Nederlandse landgenoten. Nog steeds een erg leuk land om naar toe te gaan, en ik voel me ook bijzonder thuis in België.
Wat mij elke keer frappeert als het gaat over zaken doen in Nederland en zakendoen in België is dat velen Belgen maar voornamelijk Nederlanders, de cultuurverschillen Nederland België enorm onderschatten.
Velen denken dat we een taal (en een munt) delen en dat het daarom makkelijk zakendoen is onderling.
Niets is minder waar; er is geen land dat een grens én een taal delen waar de cultuurverschillen zo groot zijn als tussen België en Nederland.
In dit uitgebreide artikel zal ik de grootste verschillen zo helder en duidelijk mogelijk uitleggen. Tevens zal ik de grootste valkuilen benoemen. Per onderwerp komen dus de verschillen, aandachtspunten en valkuilen aanbod. Aan het eind zul je een duidelijk beeld hebben van de cultuurverschillen Nederland België plus een aantal zakelijke conclusies.
Waar Gaat Dit Artikel Niet Over?
Dit artikel gaat niet over het aantal inwoners in beide landen, en ook niet over hoeveel handel er gedreven wordt tussen België en Nederland (België is na Duitsland de tweede grootste handelspartner van Nederland!).
Ook ga ik het niet hebben over de verschillen in wetgeving en belastingverschillen.
Daarvoor zijn andere specifiekere bronnen beschikbaar. Hieronder staan er een aantal:
- Wikipedia pagina over België (als eerste tip voor Nederlanders die zaken zouden willen doen in België: lees eens wat over de achtergrond en geschiedenis van dit land!)
- Wikipedia pagina over Nederland
- De Nederlandse Ambassade in Brussel
- De Belgische Ambassade in Den Haag
De beide ambassades zijn een goed beginpunt als je meer wegwijs wilt worden over bijvoorbeeld lokale wet- en regelgeving. In dit artikel gaat het louter over cultuurverschillen België Nederland en hoe zaken doen in Nederland anders is dan zakendoen in België.
Wat Zijn de Belangrijkste Cultuurverschillen Nederland België?
Let wel, hier zullen (natuurlijk) niet alle cultuurverschillen Nederland België staan, maar wel de belangrijkste.
Als we uitgaan van de vier eerste en belangrijkste dimensies van Professor Geert Hofstede kun je stellen dat alleen op de dimensie Individualisme er eigenlijk geen significant verschil is tussen de twee landen. Wil je meer lezen over deze 4 dimensies van cultuur, klik dan hier.
Laten we ze een voor een naast elkaar zetten.
Machtsafstand (Hiërarchie of Power Distance):
Nederland: 34; België: 64
Een significant verschil dus. In België zullen Nederlanders een sterkere hiërarchie ervaren dan in hun eigen land. Omgekeerd zullen Belgen ervaren dat er veel minder restricties zijn dan in België. En Belg vertelde mij ooit eens dat zij 50˚ meer vrijheid beleefde zodra ze in Nederland was.
In België is de baas ook nog echt de baas. Veel meer dan in Nederland.
Individualisme:
Nederland: 80; België: 77
Zoals eerder gezegd, geen significant verschil. Beide culturen zijn dus individualistisch te noemen.
Doelgerichtheid (of Process versus Goal):
Nederland: 17; België: 54 (waarbij de Vlamingen lager scoren dan de Walen, maar niet veel)
Je kunt Nederland een Proces georiënteerd land noemen; Nederlanders polderen (palaveren) graag, en doen aan eeuwige vergaderingen.
Belgen zijn daarentegen significant doelgerichter en krabben zich soms op het hoofd als ze de Nederlanders opnieuw zien vergaderen zonder tot een noodzakelijk eindresultaat te komen.
Belgen zijn ook zeker status gevoeliger dan de Nederlanders. Laten zien wat je hebt en wie je bent is in België belangrijker dan in Nederland, waar je geacht wordt om “normaal” te doen.
Onzekerheidsvermijding (Predictability)
Nederland: 50; België: 89
Wederom een significant verschil op deze dimensie. Onzekerheidvermijding is een van de lastigste dimensies om uit te leggen en om te begrijpen.
Ik noem het ook wel “The hidden dimension of cultural differences“. Er zit zoveel “in” deze dimensie dat dit niet kort samen te vatten is. In een persoonlijk artikel leg ik uit hoe deze dimensie een rol speelde toen mijn eigen moeder van Nederland naar België verhuisde. Klik hier om dit artikel te lezen.
In Nederland zijn er bijvoorbeeld veel minder regels en regeltjes dan in België. Belgen werken veel met attesten en stempels om documenten en aanvragen officieel te maken. Veel Nederlanders weten niet wat een attest is.
Belgen zijn ook risicomijdend in vergelijking met Nederlanders. Innovatie is iets wat op een lager pitje staat bij de Belgen.
Aan al het bovenstaande is niets goed, beter, best, slecht, slechter of slechtst. Het is gewoon anders. En heel anders!
Maar het beïnvloed wel het zaken doen in Nederland voor de Belgen en het zakendoen in België voor de Nederlanders.
Nog eens een overzicht in een tabel:
| Machtsafstand | Individualisme | Doelgerichtheid | Onzekerheidsvermijding | |
| Nederland | 34 | 80 | 17 | 50 |
| België | 64 | 77 | 54 | 89 |
Twee Videos
Hieronder vind je links een deel van een presentatie van Chris over Sterotypen en Cultuurverschillen en rechts een video waarom cultuur belangrijk is om aandacht aan te besteden.
Hoe gaat het zaken doen in Nederland?
Voor de verschillen Nederland en België beginnen we bij Nederland. Deze paragraaf gaat over het zaken doen in Nederland voor de Belgen.
Hoe Kijken Nederlanders Naar Belgen?
Zoals eerder al gezegd, zaken doen in Nederland is voor Belgen makkelijker dan omgekeerd. Over het algemeen kijken Nederlanders positief naar hun zuiderburen. Hier een aantal kernwoorden:
- Zachtaardig volk
- Grappige taal
- Bourgondiërs en levensgenieters
- Frieten en bier
- …
Een Franke Toot
Belgen vinden snel dat Nederlanders een grote mond hebben (een “franke toot“) en daarmee kunnen Nederlanders arrogant overkomen. Dit is echter niet de bedoeling van de Hollander. Als je een Nederlander een vraag stelt, krijg je een direct antwoord.
Dit directe antwoord kan wel eens bot overkomen voor een niet Nederlander, maar is meer bedoeld uit een perspectief van eerlijkheid dan van botheid.
Innovatie
Nederlanders staan over het algemeen ook meer open voor innovatie en noviteiten dan Belgen. Zaken doen in Nederland met een innovatief product zal vaker en eerder een grotere kans van slagen hebben dan in België, waar men wat conservatiever is.
De positieve kant van de Nederlandse directheid in de ogen van veel Belgen is dat zaken doen in Nederland recht-toe-recht-aan is. Anders gezegd: “What you see is what you get“. In het zakendoen in België is dat niet altijd het geval.
Weinig Oog voor Detail
In de ogen van Belgen kunnen Nederlanders af en toe wat ongestructureerd overkomen, of misschien niet precies of gedetailleerd genoeg. Voor Nederlanders is het al vrij snel goed.
Het kan ook gebeuren dat de Nederlander waar je mee aan tafel zit niet alle ins en outs kent van het product of dienst die hij aanbiedt. Voor Nederlanders onderling is dat niet erg. Dat soort details komen later wel. Het is niet dat het product of de dienst niet deugt. Voor een Nederlander zijn dat soort details niet altijd even belangrijk.
Het aftasten om te kijken wat voor vlees er in de kuip zit duurt bij Nederlanders niet lang. Zaken doen in Nederland gaat vlot. Vlotter dan zakendoen in België
Beslissen en Besluiten
Meestal zijn de Nederlandse mensen waar je mee om de tafel zit (als Belg dan) beslissingsbevoegd voor het sluiten van een zakelijke deal. Wees daar als Belg ook op voorbereid.
Contracten worden in Nederland natuurlijk ook wel gebruikt, maar het is ook heel gebruikelijk dat een zakelijke deal slechts geformaliseerd wordt via een email. Voor Nederlanders is dat over het algemeen meer dan genoeg. Daarna kunnen ze aan de slag.
Je en Jij
Nederlanders zijn over het algemeen informeler in het zakendoen dan Belgen. Dit geldt niet alleen voor het elkaar tutoyeren, en elkaar al snel bij de voornaam noemen, maar ook in kleding.
Het dragen van een kostuum (een “pak” in Nederland) is niet altijd nodig, laat staan een das (oftewel een “plastron“).
Wanneer Nederlanders uit eten gaan is het gebruikelijk om zelfs nog informeler gekleed te gaan.
Hoe gaat zaken doen in België?
Deze paragraaf licht de belangrijkste aspecten toe van het zaken doen in België voor Nederlanders.
De valkuilen voor Nederlanders voor het zaken doen in België zijn vele malen groter dan omgekeerd. Belgen, Vlamingen in het bijzonder, zijn niet altijd gecharmeerd van Nederlanders. Niet iedere Belg zal dit direct toegeven, maar geloof me, als Nederlander begin je met een 0-1 achterstand in het zaken doen in België.
Bij elke Belg? Nee, maar bij velen wel.
Kenmerken
Een aantal kenmerken hoe Belgen Nederlanders zien:
- Bot, “in your face“
- Smakeloos qua eten en vaak ook qua kleding
- Groffe humor
- Luidruchtig
- “What you see is what you get” (dit wordt vaak wel gewaardeerd)
- …
Schaken en Dammen
Belgen zijn Schakers. Nederlanders zijn Dammers. Wat bedoel ik met deze metafoor?
Om goed te kunnen schaken moet je minstens twee zetten vooruit denken en het hele schaakbord in je op kunnen nemen. Een zet hier heeft gevolgen voor een aantal zetten later aan de andere kant van het bord.
Belgen denken vooruit; welke stappen moeten er nog gezet worden? wie moet er bij betrokken worden? wat vindt mijn baas hiervan? heb ik alles onder controle? zijn er nog onzekerheden? etc.
Nederlanders zijn veel meer Dammers; bij dammen gaat het spel rechtuit. Je kunt niet terugzetten. Een Nederlander denkt vaak ook op deze manier. Wat is de volgende stap? En verder niet.
Bovenstaande is misschien wat kort door de bocht, maar het vat een groot aantal cultuurverschillen Nederland België bondig samen.
In de Sjakos
Het is vaak zo dat een Belg kan zeggen dat hij of zij geïntereseerd is in datgene wat de Nederlander aanbiedt. Voor een Nederlander is dat vaak een teken dat de zaken goed lopen en dat er snel een deal gesloten kan worden.
Je voelt ‘m misschien al aankomen: dit is niet altijd waar. Eerder niet waar dan wel waar zelfs. Voor een Belg kan de getoonde interesse een aantal dingen betekenen:
- Ik ben daadwerkelijk geïntereseerd
- Ik ben geïntereseerd, maar moet het met mijn baas overleggen
- Ik ben eigenlijk niet geïntereseerd
- Ik wijs je beleefd af
Veel Nederlanders pikken deze signalen niet op en blijven dan “door duwen” om de deal af te sluiten. Meestal werkt dit averechts.
De Belgische interesse betekent dus niet dat de deal al “in de sjakos” zit (dat de deal al in de tas/zak zit).
Relatie en Risico
Bovenstaande heeft veel te maken met het opbouwen van de relatie tussen de Nederlander en de Belg. Dit is belangrijk omwille van een aantal redenen (voor beide partijen):
- Aantonen dat je als Nederlander eigenlijk best wel deugt.
- Het wegnemen van de risico’s en de onzekerheid.
- De Belg de tijd te geven om jouw Nederlandse voorstel ook intern te “verkopen“.
Dram dus niet door, maar laat het rustig rusten.
Veel Nederlanders weten wel dat zaken doen in België veel te maken heeft met “op” restaurant gaan. En dat is ook zo. Talloze zakelijke deals worden gesloten tussen pot en pint. Doe daar als Nederlander gewoon in mee. Maar… blijf wel beleefd; drink niet te veel; beschouw jouw Belgische counterpart niet als je beste vriend; maak geen Nederlandse grappen.
Humor en Grappen
Nog eens over het maken van grappen… Doe het niet. Belgen vinden de Nederlandse humor over het algemeen gewoon niet leuk; veel te grof en lomp. Ook niet als de Belg wel een mop maakt, ga er dan niet nog eens overheen met een echte Nederlandse mop. Je doet je zelf je eigen stereotype aan 😉
Paul de Leeuw heeft het niet voor niets slechts één seizoen uitgehouden op de Vlaamse televisie…
Beslissingen Nemen
In de meeste gevallen zal jouw Belgische gesprekspartner niet de uiteindelijke beslissingsbevoegdheid hebben. Het feit dat jullie samenzitten heeft als voornaamste Belgisch doel om met een helder en duidelijk voorstel naar de eind-beslisser te gaan.
De consequentie daarvan is dat jouw Belgische gesprekspartner jouw Nederlandse voorstel dus moet gaan uitleggen en doorvertalen in haar interne organisatie.
Dus is het aan de Nederlander om zoveel mogelijk gedetailleerde informatie mee te geven als mogelijk. Hier komt het risicomijden weer om de hoek kijken. Zorg er dus voor als Nederlander, dat je echt heel goed op de hoogte bent van het product of service die je komt verkopen. Veel meer gedetailleerd dan in Nederland.
Cultuurverschillen Nederland België –> Workshop Succesvol Zaken doen in België
Voor Studenten, CEO’s en HR Verantwoordelijken
Vaak krijg ik een email van HBO- of Universitaire Studenten die stage lopen bij een Nederlands bedrijf (ik heb nog nooit zo’n verzoek uit België gehad) met de vraag of ze mij mogen interviewen. Meestal dient het interview voor de student als een eindwerk en voor het bedrijf als een soort (goedkoop) marktonderzoek.
De voorwaarde die ik daar aan verbind is dat ik een gesprek met de CEO, directeur of HR-verantwoordelijke wil. Dit heeft een aantal redenen:
- Meestal heeft het bedrijf al een keer zijn neus gestoten op de Belgische markt; het lukt niet zo goed als me had gedacht of gehoopt.
- Men heeft eigenlijk totaal geen idee hoe het aan te pakken in België.
- De Nederlanders denken dat ze “België er wel ff bij pakken“. Zodra een Belg hier hoogte van krijgt is hij vertrokken.
- De Belgen komen de, in de ogen van de Nederlanders, hun afspraken niet na en de Nederlanders hebben geen idee waarom niet.
- Nederlanders denken dat het voldoende is om “aan de relatie te werken“; maar daar is het de Belg helemaal niet om te doen.
- Kennis van cultuur is een specialisme, net als kennis van boekhouden, en de wet.
- …
Denk er eens goed over na: Je bent een Nederlands bedrijf en wil uitbreiden naar de Belgische markt. Dat gaat geld kosten. Direct (website, pand, voorraad, etc.) en het gaat indirect geld kosten (de tijd die er nu al ingestopt is in de vorm van vergaderingen, eens naar België rijden, met collega’s praten, etc.)
En nu wil de Nederlandse CEO, Directeur, of HR-verantwoordelijke zo’n belangrijke, meestal strategische stap, laten voorbereiden door een student (met alle respect voor de student!)?
Dus:
Aan de Student: Ik help je graag, als jij een meeting met een van de beslissers regelt.
Aan de CEO, Directeur, of HR-verantwoordelijke: help de student, maar help vooral jezelf. Je gaat niet zomaar “ff” naar België; bereid jezelf voor. Zeker als het gaat over de cultuurverschillen. Niet de student moet de cultuurverschillen begrijpen en er mee om weten te gaan maar u, de CEO, Directeur, en HR-verantwoordelijke.
(Zakelijke) Conclusies
De verschillen Nederland en België zijn echt enorm. Veel groter dan bijvoorbeeld de USA en Canada, of Duitsland en Oostenrijk.
De grootste fout die Nederlanders kunnen maken bij het zakendoen in België is de cultuurverschillen onderschatten en denken dat het allemaal hetzelfde is als in hun eigen land. Dit is zeker en vast en vast en zeker niet het geval.
Het zullen niet de verschillen in belastingen en andere wetgeving zijn die ervoor zullen zorgen dat het zakendoen moeilijk zal gaan.
Het zijn de cultuurverschillen waar Nederlanders over het algemeen te weinig oog voor hebben als het aankomt op zakendoen in België.
Als het dan fout loopt krijgt de Belg de schuld, terwijl er met een beetje (boel) begrip en aanpassing veel “te halen” valt in België (overigens de term “ergens wat halen” komt op een Belg typisch Nederlands over; denk het dus alleen, maar zeg het niet).
Voor de Belgen lijkt het allemaal wat makkelijker te liggen. Het zal meer de manier van doen van de Nederlanders zijn waar een Belg soms erg aan moet wennen. De bedoelingen zijn over het algemeen positief.
Onoverkomelijk zijn cultuurverschillen Nederland België alleszins niet.
Meer Weten?
Mocht je als Belg en/of als Nederlander na het lezen van dit artikel meer willen weten over hoe je effectief en cultureel competent zaken kunt doen in Nederland of in België neem dan hieronder contact met me op.
Interesse in het boeken van Chris als spreker voor jouw event? Klik dan hier voor meer info.
Sleutelwoorden: zaken doen in nederland, cultuurverschillen nederland belgië, zakendoen in belgië
Laatste update: Februari 2020
Waarom Deze Workshop?
Zakendoen in België voor Nederlanders (en omgekeerd) is niet vanzelfsprekend, of “niet evident” zoals de Belgen zeggen. Kortom, de cultuurverschillen Nederland Belgie zijn groot. En toch liggen er kansen voor diegene die zich weet aan te passen, de Belgische cultuur begrijpt en die zijn eigen, Nederlandse cultuur, begrijpt. Maar liefst 7 Miljard Euro aan business gaat er over en weer de grens over. Dus waarom niet daar ook een graantje van meepikken? Maar dan wel op de juiste manier.
Je Neus Stoten
Keer op keer verbaas ik me erover hoeveel Nederlanders het verschil tussen Belgen en Nederlanders onderschatten. Niet de verschillen in wetgeving of belasting zal je succes op de Belgische markt bepalen, wel hoe je met de cultuurverschillen omgaat. Geloof me als ik zeg dat in eerste instantie de Belg niets heeft met de Nederlander. Vele collega ondernemers uit Nederland hebben dit spijtig genoeg al moeten ervaren.
De Oplossing
Leer omgaan met de Belgische cultuur en (!) leer je eigen cultuur kennen. En leer als Belg omgaan met Nederlanders. De workshop gaat hierbij dieper dan vertellen dat Belgen bourgondisch en levensgenieters zijn en dat Hollanders direct en bot zijn. Aanbod komen onder andere over:
- Hierarchie
- Omgaan met structuur
- Onderhandelen
- Verkopen
- Echte afspraken maken
- Een contract verlengen
- Management stijlen
- Vergadercultuur
- …
Voor Wie?
Voor elke Nederlander die overweegt zaken te doen met België. En voor elke Belg die de Nederlander beter wil begrijpen. Maar ook als je al het een en ander geprobeerd hebt en tot nu toe niet het gewenste resultaat hebt gehaald.
Wat Leer Je?
- Wat zijn de grootste valkuilen in het zakendoen?
- Hoe weet ik of ik met de juiste persoon aan tafel zit?
- Hoe krijg ik echt een afspraak?
- Waarom zeggen Belgen vaak ja, maar doen ze nee?
- Hoe presenteer ik mijn dienst of produkt?
- Hoe sta ik succesvol op een Belgische beurs?
- Hoe ga ik om met de botte Hollander?
- En natuurlijk een antwoord op al je vragen over zaken doen met Belgen en Nederlanders.
Maar er is Meer:
Tijdens en aan het eind van de workshop zul je een 100% beter beeld hebben over hoe je succesvol zaken kunt doen in België en Nederland. Maar je krijgt ook nog een paar extra’s mee:
- De handouts; om later alles op je gemak nog eens terug te kunnen lezen
- Een “Cheat Sheet” met de verschillen kort en bondig uitgelegd; handig tijdens je meeting met de Belgen
- Een aantal referenties voor Accounting, Juridisch, Verzekering en Fiscaal advies; België is per slot van rekening veel meer een land van relaties dan Nederland en met deze referenties kun je niet verkeerd gaan
- De gelegenheid om met elkaar te netwerken en ervaringen uit te wisselen
- En aan het eind nog een goeie Belgische pint met elkaar ter afsluiting
De Workshop Details
Datum: 12 Maart 2020. Locatie: Breda of Eindhoven. Van/tot: 09:00 – 17:00 (met voldoende uitloop voor vragen); 1e deelnemer: €199; 2e en volgende deelnemer(s) (zelfde bedrijf): €99 *Let op: Maximaal 5 bedrijven.
Nog niet geregistreerd? Doe het nu. Je hebt nog:
Day(s)
:
Hour(s)
:
Minute(s)
:
Second(s)
Locatie:
Deze workshop gaat door in Breda of Eindhoven.
*BTW niet inbegrepen; lunch is inbegrepen, koffie, thee, fris natuurlijk ook. De factuur wordt achteraf verstuurd.
Wat Zeggen Anderen?
“Chris is heel goed in het uitleggen van de cultuurverschillen en de effecten die dat heeft op het zakendoen. Speciaal als het aankomt op zakendoen tussen Nederland en België. Daarom vraag ik Chris ook regelmatig om een bijdrage te leveren als er een Nederlandse handelsmissie is naar België. Hoe eerder je de cultuurverschillen begrijpt hoe beter je zaken zullen gaan.”
“Chris heeft een open-mind en is een flexibele professional die werk levert van hoge kwaliteit als het over cultuurverschillen gaat. Na een workshop zul je veel beter kunnen omgaan met die cultuurverschillen. Wat voor mij belangrijk is zijn de eindresultaten en Chris levert die. Door met Culture Matters samen te werken is onze productiviteit absoluut verbeterd als het gaat om samenwerken met verschillende culturen.”
Over Chris Smit
Chris is een geboren en getogen Amsterdammer en woont al 15 jaar in België (Leuven). In 2008 is hij zijn eigen bedrijf begonnen (Culture Matters) en heeft een ruime ervaring met Belgen, zowel zakelijk (als bedrijfsleider van een Belgisch bedrijf), als ondernemer en natuurlijk ook privé. Als geen ander spreekt hij uit ervaring en voegt met de vele verhalen en illustraties enorm veel waarde toe aan de workshop.